اولین روز هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت از صبح روز ۲۷ آذرماه ۱۴۰۲ در پردیس سینمایی چارسو و سالن سینماتوگراف موزه سینما آغاز شد. جشنواره هفدهم در حالی کار خود را آغاز کرد که در روز اول علاوه بر افتتاحیه و برگزاری نشست ویژه پنل غزه و کارگاه «سینمای مستند در قاب حقوق ایران»، ۳۸ مستند هم روی پرده رفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به هفدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت با اشاره به آغاز این رویداد سینمایی تاکید کرد آیندگان ما و جهان را با سینمای مستند خواهند شناخت. محمدمهدی اسماعیلی با اشاره به این مساله که سینمای مستند، انعکاسی از روح پرسشگر و منتقد و چشمان تیزبین مستندسازان ایرانی است، نوشت: تنوع مضامین و نوزایی در محتوای آثار این دوره، نشان‌دهنده جهش در کیفیت و کمیت تولید و یک امتیاز بزرگ برای جشنواره‌ای است که سینمای مستند ایران، همواره وامدار آن بوده است.
سینمای مستند سازنده نگاه‌ها و اندیشه‌هاست / پیام رئیس سازمان سینمایی به «سینماحقیقت»
رئیس سازمان سینمایی هم در نخستین روز هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، در پیامی سینمای مستند را سازنده اندیشه دانست. محمد خزاعی در پیام خود نوشت: هنر آرمانی، هنری که انقلاب اسلامی به آن می‌پردازد، هنر انسان‌سازی است. سینمای مستند به واسطه نزدیک بودن به این ساحت، و به دلیل دوری از مناسبات تجاری و پسند عامه، متعالی و سازنده نگاه‌ها و اندیشه‌هاست. جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» در مسیری که امسال به هفده سالگی می‌رسد، در عنفوان جوانی و بالندگی است.
گنج‌های سینمای مستند پرشمارند / پیام دبیر جشنواره «سینماحقیقت»
دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» با تاکید بر این مساله که آنچه بر جهان می‌گذرد، ضرورت توجه به سینمای مستند را بیش از گذشته، عیان می‌کند، در پیام خود نوشت: سینمای مستند ایران، همواره گنج‌هایی پرشمار برای کشف و دیده شدن داشته است. جشنواره «سینماحقیقت» در همه ادوار، بستری برای معرفی این آثار گرانبها بوده است.
محمد حمیدی مقدم در بخش دیگری از پیام خود نوشته است: در هفدهمین جشنواره بین‌المللی مستند ایران «سینماحقیقت» آنچه پیش روی شماست، دریایی بی‌کران از معناست. آثاری درباره ایران زیبا و مقتدر، مستندهایی درباره قهرمانان وطن، شهیدان گرانقدر و بزرگان و نامداران، فیلم‌هایی با موضوع زنان و مردانی که ایران امروز را ساخته‌اند، تاریخ، جغرافیا و فرهنگ. آسمان امسال «سینماحقیقت» پرستاره است.
یک افتتاحیه جمع و جور با حضور بزرگان سینمای مستند
هفدهمین جشنواره سینماحقیقت از ساعت ۱۶ امروز در سالن ۱ پردیس چارسو به صورت رسمی و با برگزاری مراسم افتتاحیه کلید خورد. این مراسم که با حضور دبیر جشنواره، مسئولان سازمان سینمایی و بزرگان سینمای مستند برگزار شد، محمد حمیدی مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، از شگفتی‌آفرینی جوانان مستندساز و تکثر، تنوع و رنگارنگی آثار گفت.
در ابتدای این مراسم که حامد شکیبانیا اجرای آن را برعهده داشت، پس از پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی از قرآن مجید، محمد حمیدی مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی صحنه آمد و پس از تسلیت ایام فاطمیه و شهادت مرزبانان پایگاه نظامی راس گفت: به‌زعم من امسال، در هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» شاهد آثاری شگفتی‌آفرین خواهیم بود. حمیدی‌مقدم با ارائه آماری از فیلم‌های رسیده به جشنواره تعداد آن را ۶۴۰ مستند اعلام کرد. دبیر چشنواره تعداد مستندهای رسیده به جشنواره را حدود ۴۸۰ فیلم و تعداد رجوع فیلمسازان به دفتر جشنواره را سه یا چهار برابر ادوار گذشته خواند.
در این دوره جشنواره با توجه به اعلام حمیدی مقدم، ۶۴ فیلم برای شرکت در بخش «مسابقه ملی» و در بخش «شهید آوینی» ۱۸ فیلم برای حضور انتخاب شد.
بزرگداشتی برای مستند «تاراز»
دبیر جشنواره با تقدیر از فرهاد ورهرام و مستند تاراز آن را فیلمی با ریشه‌های تاریخی دانست و با گرامی‌داشت یاد مرتضی پورصمدی از احمد ضابطی جهرمی (تدوینگر فیلم تاراز) و فرهاد ورهرام (کارگردان تاراز) نیز تقدیر کرد.
در ادامه مراسم افتتاحیه، تیزر «آب» و تیزری از آثار حاضر در این دوره از جشنواره پخش شد. سپس قطعه‌ای ده دقیقه‌ای از نماهایی بازسازی شده از مستندهایی که بخشی از تلاش کارکنان آرشیو فیلمخانه ملی ایران بود که مجدانه در ترمیم و حفظ آثار مستندهای قدیمی تلاش می‌کنند، پخش شد. محمد حمیدی مقدم نیز از لادن طاهری مدیر فیلمخانه تشکر کرد.
در بخش دیگری از مراسم، بزرگداشت فرهاد ورهرام، احمد ضابطی جهرمی و زنده‌یاد مرتضی پورصمدی با حضور محمد حمیدی مقدم، ارد زند، محمد طباطبایی نژاد و علیرضا حسینی برگزار شد. حامد شکیبانیا، مجری مراسم افتتاحیه، در این بزرگداشت گفت: آثار مستند هرچه بیات‌تر شوند تازه‌تر می‌نمایند و این جادوی مستند است. فیلم «تاراز» هرچه قدیمی‌تر می‌شود حرفهای بیشتری برای گفتن خواهند داشت.
در این مراسم فرهاد ورهرام، فیلم‌های مستند را جزوی از تاریخ سرزمین‌ها دانست و گفت: اگر بسیاری از فیلم‌های مستند نبودند ما از دستیابی به بسیاری از حقایق تاریخی معذور می‌ماندیم.
در ادامه این مراسم عادل پورصمدی فرزند مرتضی پورصمدی گفت: مرگ پدر ناگهانی بود و هنوز آن را هضم نکرده‌ام. اما مفتخرم که می‌توانم بگویم من فرزند مرتضی پورصمدی هستم. فرزند مرتضی پورصمدی در این مراسم خبر از ایجاد بنیادی با عنوان مرتضی پورصمدی جهت حفظ آثار او داد. نمایش مستند «تاراز» پایان مراسم افتتاحیه هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت بود.
پاسخی به یک ضرورت اجتماعی و سیاسی/ پنل ویژه غزه
مصطفی شوقی مدیر پنل غزه هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، تدارک این بخش را پاسخی به یک ضرورت اجتماعی و سیاسی می‌داند. در هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» ۲ نشست را با عنوان «غزه» تدارک دیده شده که اولین نشست روز ۲۷ آذرماه از ساعت ۱۵ تا ۱۷ در سالن شماره چهار پردیس سینمایی چارسو برگزار شد. این نشست‌ها براساس ضرورت به وجود آمده درباره ماجراهای طوفان‌الاقصی و اتفاقاتی که این روزها در غزه و فلسطین رخ می‌دهد، شکل گرفت.
اولین نشست «غزه» با عنوان «سینما و رسانه در مناطق بحرانی» با حضور مصطفی شوقی به‌عنوان مجری و کارشناس، عاید نبا، فیلمساز فلسطینی و علیرضا کمیلی از کنشگران بین‌المللی فلسطین برگزار شد.
«فیلم خبر» روز اول جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت»
در اولین جلسه «فیلم خبر» امروز ۲۷ آذرماه در اولین روز از جشنواره «سینماحقیقت» ۲۰ مستند بررسی شد. این نشست‌ها همزمان با اولین روز از هفدهمین جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، توسط مرتضی کاردر به‌عنوان مجری و کارشناس آغاز به کار کرد.
ویژه برنامه‌های «سینماحقیقت» در شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی
همزمان با برگزاری هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران سینماحقیقت، تلویزیون برنامه‌ها و اخبار جشنواره را پوشش داده و پخش ویژه‌برنامه‌هایی را در جدول پخش خود قرار می‌دهد. برنامه «رادیو جشنواره» در شبکه رادیویی نمایش، «ویژه برنامه جشنواره» در شبکه ۴، «ویژه برنامه» در شبکه مستند، «گزارش روزانه» در شبکه ۵ و برنامه «کافه مستند» نیز به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمدعلی محمد دوست هر روز ساعت ۱۸ از شبکه افق پخش زنده خواهد داشت. همه برنامه‌ها همزمان از پلتفرم هاشور قابل مشاهده هستند.
کارگاه «سینمای مستند در قاب حقوق ایران» برگزار شد
کارگاه «سینمای مستند در قاب حقوق ایران» به همت انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند با مدیریت سید علیرضا حسینی عضو هیات رئیسه خانه سینما و با تدریس وحید آگاه استاد دانشگاه و وکیل دادگستری از ساعت ۱۸ تا ۲۰ در سالن شماره ۴ پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.
وحید آگاه در این نشست بیان کرد: در ابتدا این پرسش مطرح می‌شود که چرا هر حرفهای باید حقوق را بدانند و چرا سینماگران باید از حقوق اطلاع داشته باشند؟ می‌دانید که در ایران برای فعالیت هنری به ویژه در سینما نزدیک به یک دهه است که موازین حقوقی برقرار است. تمام این تلاش‌ها و آگاهی‌ها برای زمان‌هایی است که افراد به مشکلاتی برمی خورند بنابراین موازین حقوقی برای زمانی است که کار مستند شما به مشکل خورده است و می‌توانید با کمک حقوق از مهلکه جان سالم به در ببرید. شما حقوقی در ایران دارید و تمام حق و حقوق شما در قانون اساسی درنظر گرفته شده است.
مهدی آذرپندار مدیر عامل انجمن سینمای جوان، حبیب ایل بیگی معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، دکتر مریم جلالی معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی، صادق دهقانی، علیرضا دهقان، ناصر آقایی، علیرضا اسیوند، وحید لک، ژیلا صادقی، فرهاد ورهرام، عادل پورصمدی، صادق داوری فر، جواد محقق پژوهشگر، محمدصادق کوچک زاده مدیر مرکز آموزش حوزه هنری، مرتضی رزاق کریمی مستندساز، سید حسام حسینی مدیر مرکز سلوک حوزه هنری و … در خانه جشنواره حضور داشتند.
